Εκφώνηση

Το μάθημα αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης διαδικασίας επανεξέτασης της αρχιτεκτονικής εκπαίδευσης, από τη σκοπιά των συνεχώς πολλαπλασιαζόμενων ψηφιακών τεχνολογιών. Η υλική αρχιτεκτονική αντιμετωπίζεται ως ειδική περίπτωση και όχι ως τελικός στόχος κάθε μορφής αρχιτεκτονικού έργου.

Στο παρελθόν, αν-υλοποίητα έργα και αρχιτεκτονική θεωρία, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής σκέψης και πρακτικής. Επίσης, αφαιρετικά μοντέλα (Modulor) χωρίς ειδική χρήση και εξαιρετικά γενικευμένη δυνατότητα εφαρμογής, εξυπηρέτησαν στην αλλαγή της αντίληψης της αρχιτεκτονικής. Επιπλέον, οι Ουτοπίες πάντα προσεγγιζόταν ως προτάσεις που δεν θα υλοποιηθούν ποτέ ή που έχουν ελάχιστες πιθανότητες υλοποίησης στο απροσδιόριστο μέλλον, παρόλα αυτά καθόρισαν εξελίξεις και αλλαγές στην αρχιτεκτονική.

Αυτό που προτείνουμε είναι να ερευνήσουμε και να κατανοήσουμε τις ειδικές συνθήκες που εμπλέκονται στην αρχιτεκτονική που δεν αποσκοπεί στην υλοποίησή της. Αρχιτεκτονική, που αν και δεν απευθύνεται κατανάγκην στο σώμα, δεν είναι λιγότερο κατοικήσιμη από ότι η παραδοσιακή αρχιτεκτονική, και ο διαμεσολαβητικός της ρόλος είναι εξίσου σημαντικός στο νέο κόσμο, που όλο και περισσότερο κυριαρχείται από τις ψηφιακές τεχνολογίες.

Οι αρχιτέκτονες πάντα εργάζονται με σενάρια και σχηματοποιήσεις, και τα ονοματίζουν με διαφορετικούς τρόπους, προγράμματα, διαγράμματα, τυπολογίες, έννοιες, θεωρίας, που όλα μαζί χρησιμοποιούνται ως ένα εργαλείο συμπίεσης δεδομένων - data compression - με στόχο τον κατά το δυνατό συνολικότερο έλεγχο των πιθανών συνθηκών και απάντησης στις ανάγκες που αυτές δημιουργούν. Αν η αρχιτεκτονική είναι ευγενής, ξεπερνά αυτό το στόχο και προσφέρει κάτι παραπάνω, δηλαδή, ό,τι δεν είναι αναγκαίο αλλά καθορίζει τη ζωή εκείνου για τον οποίο φτιάχνεται η αρχιτεκτονική. Την καλή ζωή.

Οι αφηγήσεις είναι ένας τρόπος να βρίσκεται κανείς σε αυτήν την συνθήκη διαμεσολάβησης, μέσων της αφήγησης τα όνειρα μας αποκτούν τη δική τους ζωή, και η αρχιτεκτονική έχει στόχο το ζωντάνεμα των ονειρεμένων χώρων, αν και όχι πάντα μέσω της υλοποίησης.

Στους φοιτητές θα ζητηθεί να εργαστούν σε έναproject που δεν έχει στόχο την υλοποίηση του με υλικά μέσα. Αυτό σημαίνει, ότι πρέπει να εξερευνήσουν την ελευθερία, που έρχεται ως αποτέλεσμα της απόρριψης περιορισμών όπως η βαρύτητα, τα περιβαλλοντικά δεδομένα, η υλικότητα, δεσμεύσεις χωρικές ή χρονικές, κ.ο.κ. Από την άλλη, θα τους ζητηθεί να διαχειριστούν και να αξιοποιήσουν άυλα αλλά καθοριστικά στοιχεία, όπως πχ φως, ήχος καθώς και άλλα μέσα ή εργαλεία που δυνητικά θα είναι χρήσιμα στην οργάνωση του άυλου χώρου.

Γι’ αυτό τον σκοπό, θα χρησιμοποιήσουν ως αναφορά, βιβλία από μία λίστα ή άλλο της επιλογής τους ή ανθρώπινες φιγούρες από σύγχρονα έργα τέχνης. Για αυτούς τους χαρακτήρες, που θα επιλέξουν από την αναφορά της προτίμησής τους, και σύμφωνα με το σενάριο που θα επινοήσουν,θα πρέπει να προβλέψουν σχηματοποιήσεις κατάλληλες, που να μπορούν να τους ανήκουν και που να απευθύνονται σε αυτούς.

Η τελική παρουσίαση του θέματος θα γίνει με δισδιάστατα σχέδια, τρισδιάστατα αριθμητικά σχέδια και άλλες τρισδιάστατες αναπαραστάσεις, μοντέλα, εγκαταστάσεις καθώς και ότι άλλο συμπληρωματικό κριθεί απαραίτητο κατά περίπτωση.

Παράλληλα κατά τη διάρκεια του εξαμήνου θα κληθούν να ερευνήσουν θεωρητικά ζητήματα και να κάνουν δύο τουλάχιστον παρουσιάσεις στην τάξη. Τα ερευνητικά κείμενα θα είναι της τάξεως των 2500-3000 λέξεων, δομημένα και παρουσιασμένα, σύμφωνα με συγκεκριμένες οδηγίες.

Κατά την διάρκεια του εξαμήνου, οι φοιτητές θα συμμετέχουν σε δυο βραχείας διάρκειας ασκήσεις -workshops, όπου θα τους δοθεί ένα συγκεκριμένο ζητούμενο και θα τους κληθούν να ολοκληρώσουν την δουλειά τους σε διάρκεια 2 ημερών. Αυτά τα workshop θα συνοδευτούν από θεωρητικές παρουσιάσεις από τους διδάσκοντες και την τελική παρουσίαση της δουλειάς.

Πολυξένη Μάντζου
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΤΑΜ ΔΠΘ
9ο Εξάμηνο, Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός : Τόπος και Κατασκευή, Εργαστήριο Α'

2014-15